آیه حفظ
|
| |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| نام آیه | حفظ |
| واقع در سوره | سوره حجر |
| شماره آیه | ۹ |
| جزء | ۱۴ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مکه |
| موضوع | اعتقادی |
| درباره | حفاظت و نگهبانی قرآن از تحریف |
آیه حِفْظْ (حجر: ۹) بر حفظ و نگهبانی قرآن توسط خداوند و تحریف نشدن آن اشاره دارد. مفسران حفظ و چگونگی قرآن از جانب خداوند را به گونه‌های مختلفی معنا و تفسیر کرده‌اند.
متن و ترجمه
إِنّا نَحنُ نَزّلنَا الذِّكرَ و إِنّا لهُ لَحفِظون (۹)
|
ما قرآن را خود نازل کرده‌ایم و خود نگهبانش هستیم (۹)
|
محتوا
آیه نهم سوره حجر معروف به «آیه حفظ» است. به عقیده مفسران شیعه و سنی این آیه یکی از مهم‌ترین دلیل برای عدم تحریف قرآن بوده و منظور از کلمه «ذکر» قرآن است. طبق آیه، خداوند قرآن را از تحریف و شبهات حفظ کرده و به عقیده مفسران به همین دلیل این آیه به «آیه حفظ» شهرت یافته است. به گفته برخی از مفسران از جمله علامه طباطبایی و زمخشری، حفاظت از قرآن توسط خداوند مربوط به همه زمان‌ها بوده و تا روز قیامت ادامه خواهد داشت.
طبرسی معتقد است از این آیه نتیجه گرفته می‌شود که قرآن حادث است. زیرا چیزی که نازل شده جز حادث نمی‌تواند باشد.
منظور از حفظ
مفسران مراد از حفاظت خداوند از قرآن را به چند صورت بیان کرده‌اند:
- برخی مراد از حفظ را مراقبت از اضافه نشدن کلمات و عبارت‌های اضافی به قرآن و همچنین مواظبت در برابر نقص و کم شدن عبارتی از قرآن دانسته‌اند.
- به گفته گروهی از مفسران منظور از حفظ قرآن جلوگیری از فناپذیری و نابودی است.
- برخی نیز منظور از حفاظت را حفظ قرآن از منطق‌های گمراه کننده دانسته‌اند.
- برخی نیز با تکیه بر اینکه مرجع ضمیر «له» به پیامبر بار می‌گردد، بر این باورند که منظور از حفظ، محافظت از حضرت محمد(ص) است. علامه طباطبایی و آیت‌الله مکارم شیرازی با این نظر مخالف بوده و معتقدند محتوای آیات قبل از آیه حفظ، با این نظریه همخوانی ندارد.
پانویس
- ↑ طباطبایی، المیران، ۱۳۷۴ق، ج۱۲، ص۱۴۶؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن الکریم، ۱۴۱۹ق، ج۴، ص۴۵۳؛ طوسی، التبیان، بیروت، ج۶، ص۳۲۰.
- ↑ خویی، البیان فی تفسیر قرآن، ۱۴۳۰ق، ص۲۰۸؛ البیضاوی، تفسیر بیضاوی، ۱۴۱۸ق، ج۳، ۲۰۷.
- ↑ طباطبایی، المیران، ۱۳۷۴ق، ج۱۲، ص۱۴۶؛ زحیلی، تفسیر الوسیط، ۱۴۲۲ق، ص۲۱۴؛ زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۵۲۷.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، نشر فرهانی، ج۱۳، ص۱۷۲.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، نشر فراهانی، ج۱۳، ص۱۷۰و ۱۷۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ق، ج۱۱، ص۱۷ و ۱۸؛ فخر رازی، تقسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹، ص۱۲۳ و ۱۲۴.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، نشر فراهانی، ج۱۳، ص۱۷۰و ۱۷۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ق، ج۱۱، ص۱۷ و ۱۸؛ فخر رازی، تقسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹، ص۱۲۳ و ۱۲۴.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، نشر فراهانی، ج۱۳، ص۱۷۰و ۱۷۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ق، ج۱۱، ص۱۷ و ۱۸؛ فخر رازی، تقسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹، ص۱۲۳ و ۱۲۴.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، نشر فراهانی، ج۱۳، ص۱۷۰و ۱۷۱؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ق، ج۱۱، ص۱۷ و ۱۸؛ فخر رازی، تقسیر کبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۹، ص۱۲۳ و ۱۲۴.
- ↑ طباطبایی، المیران، ۱۳۷۴ق، ج۱۲، ص۱۴۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۱۷و ۱۸.
منابع
- بیضاوی، عبدالله عمر، تفسیر بیضاوی(أنوارالتنزیل وأسرارالتأویل)، بیروت، دارالإحیاء التراث العربی، چاپ اول، ۱۴۱۸ق.
- زمخشری، محمد بن عمر، الکشاف، بیروت، دارالکتب العربی، چاپ سوم، ۱۴۰۷ق.
- زحیلی، وهبه، التفسیر الوسیط، دمشق، دارالفکر، چاپ اول، ۱۴۲۲ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، ترجمه نوری همدانی، تهران، نشر فرهانی، چاپ اول، بی‌تا.
- طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر قرآن، ترجمه محمد باقر موسوی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
- طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر قرآن، بیروت، دار الإحیاء تراث العربی، چاپ اول، بی‌تا.
- خویی، ابوالقاسم، البیان فی تفسیر قرآن، قم، موسسه احیای آثار آیت الله خویی، ۱۴۳۰ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
پیوند به بیرون
، زهرا کلباسی، امیر احمدنژاد، مجله قیم، پاییز و زمستان ۱۳۹۶ش.